اثر درمان با دهیدرواپی‌آندروسترون (DHEA) بر حساسیت انسولین در بیماران مبتلا به اختلال تحمل گلوکز

مقدمه: دهیدرواپی‌آندروسترون (DHEA) یکی از سه هورمون آدرنال و فراوان‌ترین هورمون استروئیدی بدن است. این هورمون برخلاف سایر هورمون‌های آدرنال، با افزایش سن کاهش می‌یابد و در 70 سالگی 20ـ10% میزان حداکثر آن است. بنابراین به آن چشمه جوانی گفته می‌شود. اخیراً DHEA به علت اثرات متعدد، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. از جمله اثر ضدافسردگی و اثر حفاظتی در آسیب نرون‌ها، اثر بر هیپوکامپ و اندوتلیوم عروق و اثرات آن بر بیماری‌های اتوایمون از قبیل لوپوس و کولیت اولسروز می‌باشد. اما در مورد اثر آن بر حساسیت انسولین اختلاف نظر وجود دارد. مواد و روش‌ها: از بیماران مراجعه کننده به مرکز تحقیقات غدد اصفهان، بیماران مبتلا به اختلال تحمل قند بر اساس آزمایش تحمل قند خوراکی انتخاب شدند. ۳٠ بیمار به صورت تقاطعی با DHEA و پلاسبو برای سه ماه درمان شدند و حساسیت انسولین در ابتدا و انتهای درمان مقایسه شد. یافته‌ها: در سه ماهه‌ی اول میانگین تغییرات در گروهی که دارو می‌گرفتند، برای DHEA-S 94 μcg/dL و HOMA-IR 62/0 و FBS 5/10 mg/dL و انسولین 1-μIU/mL بود. در گروه پلاسبو میانگین تغییرات، برای DHEA-S 5/2، HOMA-IR9/0، FBS 5/15 انسولین 5/3- بود. در سه ماهه‌ی دوم میانگین تغییرات در گروهی که دارو می‌گرفتند برای DHEA-S 166μcg/dL، قند خون 6/4 mg/dL، انسولین 6/0μIU/mL، HOMA-IR 2/0 بود. میانگین تغییرات در گروهی که پلاسبو می‌گرفتند، برای DHEA-S 25، قند خون 8/5، انسولین 5/1 و HOMA-IR 6/0 بود. نتیجه‌گیری: این�مطالعه�نشان�داد، درمان�با�DHEA نمی‌تواند�حساسیت�انسولین را بهبود�بخشد،�ولی�احتمالاً�در�جلوگیری�از�پیشرفت�بیماری�مؤثر�است.